"Samen Bewegen, Samen Voorkomen: De Kracht van Valpreventie in de Ouderenzorg"

In de huisartsenpraktijk van Puttershoek maakt Jeanet van Nes, praktijkondersteuner Ouderenzorg, zich dagelijks sterk voor de valpreventie bij senioren. Haar werk draait niet alleen om het fysieke welzijn van ouderen, maar ook om hun mentale en sociale gezondheid. “Elke beweging is belangrijk, niet alleen voor het lichaam, maar ook voor de geest,” vertelt Jeanet vol overtuiging. 

Valpreventie: Meer dan alleen fysieke oefening 

Een val kan verregaande gevolgen kan hebben. Het kan hen fysiek maar ook sociaal isoleren.  Sommige mensen liggen na een val soms uren op de grond zonder dat iemand hen hoort. Dit is uiteraard een heftige ervaring en wil je liever niet meemaken.  Gevolg van val kan bv breuk in heup zijn. Dit kan leiden tot blijvende beperkingen, opname in verpleeghuis of zelfs overlijden.  In haar werk signaleert Jeanet niet alleen de fysieke risicofactoren, zoals verminderde mobiliteit, maar ook het sociale isolement dat vaak een rol speelt. “De sleutel is het in beweging krijgen van mensen,” zegt ze. “Een kleine stap, zoals even samen wandelen of iemand helpen naar een informatiebijeenkomst, kan al een wereld van verschil maken.” 

De rol van de huisartsenpraktijk in valpreventie 

De huisartsenpraktijk speelt een cruciale rol in het vroegtijdig signaleren van valrisico’s. Jeanet benoemt dat ze vaak al bij huisbezoeken kan inschatten of er sprake is van een verhoogd risico. “Als ik zie dat iemand moeite heeft met bewegen of angst heeft om te vallen, dan is het mijn taak om ze door te verwijzen naar valpreventietrainingen,” vertelt ze. Ze benadrukt dat dit niet altijd makkelijk is: “Er zijn ouderen die nauwelijks de deur uitkomen. Maar juist voor hen is het belangrijk om de drempels te verlagen.” 

Drempels doorbreken: Van vervoer tot kosten 

Een van de grootste obstakels voor senioren om deel te nemen aan valpreventietrainingen is vervoer. “Veel ouderen durven de stap niet te zetten om ergens naartoe te gaan waar ze niemand kennen, zeker als ze niet zelf kunnen rijden,” zegt Jeanet. Een van de dingen die zou helpen om de drempel te verlagen is als er iemand met een deelnemer mee zou kunnen gaan naar de trainingen, zeker de eerste paar keren om de drempel te verlagen. Een mooi toekomstig doel zou dan ook zijn om te kijken met verschillende partijen in de Hoeksche Waard hoe we ons in kunnen zetten om dat stukje persoonlijk contact te bieden om zo de drempel te verlagen. Als iemand de eerste twee keer bijvoorbeeld niet alleen hoeft te gaan maar met een buddy kan dit een wereld van verschil maken en nog meer mensen naar de training toe bewegen. 

De kracht van sociale verbinding 

Jeanet ziet niet alleen de lichamelijke verbeteringen bij ouderen die deelnemen aan de trainingen, maar ook de sociale voordelen. “Mensen gaan zich zekerder voelen, niet alleen in hun beweging, maar ook in hun contact met anderen,” legt ze uit. Het sociale aspect blijkt vaak net zo belangrijk als de fysieke voordelen. Ze noemt het voorbeeld van een echtpaar dat na de training besloot om door te gaan met een beweeggroep, wat hen niet alleen hielp om in beweging te blijven, maar hen ook veel nieuwe sociale contacten opleverde. 

De toekomst van valpreventie in de eerstelijnszorg 

Wat de toekomst betreft, ziet Jeanet de mogelijkheden om valpreventie verder te integreren binnen de eerstelijnszorg. Ze pleit voor betere samenwerking met fysiotherapeuten, buurtsportcoaches en welzijnsorganisaties. “Valpreventie is niet alleen een lichamelijke kwestie; het is een sociaal probleem. Ouderen die zich verbonden voelen, bewegen meer en voelen zich beter,” zegt ze. Jeanet ziet het als een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de zorgpraktijken om ouderen te stimuleren, niet alleen fysiek maar ook sociaal actief te blijven. 

Meer bekendheid voor valpreventie 

Voor Jeanet is het duidelijk: meer bekendheid en toegankelijkheid is cruciaal. Ze noemt het belang van zichtbare informatie, zoals posters en flyers, en het gebruik van wachtkamerschermen bij huisartsenpraktijken om ouderen te informeren. “De praktijk moet echt zichtbaar maken hoe belangrijk het is om aan valpreventie te doen. Zodat iedereen weet waar ze terecht kunnen,” zegt ze. 

Conclusie: Een gemeenschappelijk doel 

Valpreventie gaat verder dan alleen het voorkomen van vallen. Het draait om het vergroten van het welzijn van ouderen op zowel lichamelijk, mentaal als sociaal vlak. Jeanet van Nes weet als geen ander dat het succes van valpreventie ligt in de combinatie van bewustwording, steun en beweging. “Het gaat niet alleen om het voorkomen van een val, maar om het behouden van een leven met plezier, zelfvertrouwen en verbinding met anderen.” 

Door meer samenwerking, betere informatievoorziening en een gezamenlijke inzet van zorgverleners, buurtsportcoaches en welzijnsorganisaties, kunnen we samen werken aan een toekomst waarin ouderen zich niet alleen veilig voelen, maar ook actief en verbonden blijven.